(G)een kerstboom voor de VvE?

Mag een VvE een kerstboom betalen? Dit zegt de wet (en de praktijk)

De feestdagen staan weer voor de deur. In veel appartementencomplexen betekent dat dat bewoners samen nadenken over kerstversiering in het trappenhuis, een lichtsnoer in de entree of een gezamenlijke kerstboom in de hal. Het ziet er gezellig uit en draagt vaak bij aan het gevoel van saamhorigheid binnen de VvE. Toch krijgen wij bij Nederlandvve.nl ieder jaar rond deze tijd dezelfde vraag binnen via de vraagbaak en de VvE-chatbot: mag een VvE de kosten van een kerstboom of kerstversiering eigenlijk betalen?

Het korte antwoord is meestal nee. Het langere antwoord vraagt wat uitleg, want het voelt voor veel VvE’s logisch om dit soort kosten gezamenlijk te dragen. Juridisch ligt dat echter anders.

Wat is het doel van de VvE?

Een VvE is er om de gemeenschappelijke belangen van de appartementseigenaren te behartigen. Die belangen hebben direct te maken met het beheer, onderhoud en behoud van de gemeenschappelijke gedeelten en zaken van het gebouw. Denk aan het dak, de gevel, technische installaties, liften en trappenhuizen.

Wat precies tot de gemeenschap behoort en welke kosten voor rekening van de gezamenlijke eigenaars komen, staat vastgelegd in de akte van splitsing en het bijbehorende (model)reglement. Daarin is doorgaans nauwkeurig omschreven welke uitgaven als gemeenschappelijke kosten worden gezien en welke niet.

De aanschaf van een kerstboom of andere feestelijke decoratie valt hier in de regel niet onder. Het gaat immers niet om onderhoud, herstel of beheer van het gebouw, maar om tijdelijke aankleding met een vooral sfeerverhogend karakter. Juridisch gezien hoort dat niet bij de kerntaak van de VvE.

Kan de vergadering dan niet gewoon besluiten om dit te betalen?

Dit is een vraag die we vaak krijgen. Het antwoord is belangrijk, omdat hier in de praktijk veel misverstanden over bestaan.

Ook als de vergadering van eigenaars met meerderheid besluit dat de VvE een kerstboom mag betalen, maakt dat het besluit niet automatisch geldig. De vergadering mag namelijk geen besluiten nemen die in strijd zijn met de splitsingsakte of het reglement. Als daarin staat dat alleen bepaalde kosten voor rekening van de VvE komen, dan kan de vergadering dat niet zomaar opzijzetten.

Een besluit om VvE-geld te gebruiken voor uitgaven die daar niet onder vallen, is juridisch niet toegestaan. Zo’n besluit wordt gezien als strijdig met de grondslag van de VvE en heeft daardoor geen rechtskracht. In de praktijk kan dit later tot discussie leiden, bijvoorbeeld als een eigenaar bezwaar maakt of wanneer een bestuurder hierop wordt aangesproken bij de controle van de jaarrekening.

Waarom voelt dit toch zo onlogisch?

Veel bestuurders en bewoners ervaren dit als vreemd. Een kerstboom in de entree is immers voor iedereen zichtbaar en komt de uitstraling van het gebouw ten goede. Dat gevoel is begrijpelijk. Toch maakt het recht hier een duidelijk onderscheid tussen het beheer van het gebouw en het verhogen van gezelligheid of sfeer.

Die laatste categorie valt niet automatisch onder het gemeenschappelijke belang zoals dat juridisch is bedoeld. Juist daarom is het belangrijk dat besturen hier zorgvuldig mee omgaan, hoe klein het bedrag soms ook lijkt.

Mag er dan helemaal geen kerstboom komen?

Gelukkig betekent dit niet dat een gezamenlijke kerstboom verboden is. Integendeel. In veel VvE’s wordt dit op een praktische en goede manier opgelost.

De eerste stap is altijd toestemming vragen aan de vergadering voor het plaatsen van een kerstboom of versiering in de gemeenschappelijke ruimte. Het gaat immers om gebruik van gemeenschappelijke delen. Die toestemming kan met een gewone meerderheid worden verleend.

Daarna volgt de financiering. Die loopt niet via de VvE, maar via de bewoners zelf. Bewoners die het leuk vinden om mee te doen, kunnen onderling een bedrag bij elkaar leggen. Dat kan heel eenvoudig, bijvoorbeeld via een vrijwillige bijdrage of een kleine gezamenlijke pot. Ook huurders kunnen hier desgewenst aan deelnemen.

Op deze manier blijft de VvE binnen de juridische kaders, terwijl bewoners toch samen zorgen voor een feestelijke en uitnodigende entree.

Brandveiligheid en kerstversiering in gemeenschappelijke ruimtes

Naast de juridische kant speelt ook brandveiligheid een belangrijke rol. Voor gemeenschappelijke ruimtes zoals entrees, gangen en trappenhuizen gelden strenge regels op grond van het Besluit bouwwerken leefomgeving (BBL). Deze ruimtes maken in veel gevallen onderdeel uit van de vluchtroute. In vluchtroutes zijn brandbare objecten niet toegestaan, omdat zij het risico op brand en rookontwikkeling vergroten. In de praktijk betekent dit dat het plaatsen van een echte kerstboom in gemeenschappelijke ruimtes niet is toegestaan en dat ook andere kerstversiering kritisch moet worden beoordeeld.

Daarnaast geldt dat, als er al versiering wordt toegestaan in niet-kritische gemeenschappelijke ruimtes, uitsluitend gebruik mag worden gemaakt van brandvertragende decoratie, kunstbomen en verlichting met een erkend keurmerk, waarbij versiering en bekabeling zorgvuldig moeten worden aangebracht. Brandveiligheid staat hierbij altijd voorop, ongeacht wie de kosten betaalt.

Praktische tip voor besturen

Bespreek dit onderwerp vooraf en wees er transparant over. Leg uit waarom de VvE de kosten niet kan betalen en bied tegelijk ruimte aan bewoners om zelf initiatief te nemen. Dat voorkomt teleurstelling en zorgt ervoor dat de goede sfeer waar het allemaal om begonnen was, ook na de feestdagen behouden blijft.

Tot slot

Een gezamenlijke kerstboom past bij veel wooncomplexen en draagt bij aan prettig wonen. Juridisch gezien is het echter belangrijk om het verschil te blijven zien tussen gemeenschappelijke kosten en gezamenlijke gezelligheid. Door daar slim en open mee om te gaan, kan vrijwel elke VvE de feestdagen toch samen vieren, zonder risico’s achteraf.