Slim liftonderhoud voor uw VvE? Een interview met een expert

Bij onderhoudsbeurten controleren veel monteurs met een standaardchecklist de liftinstallatie. Focus op specifieke cruciale onderdelen en afstemmen van het onderhoud op de aard van het gebruik van de lift is echter veel slimmer. Hoe kan uw Vereniging van Eigenaars (VvE) daarvan profiteren? Nederlandvve.nl sprak daarover met Imro Garcia, manager van liftadviesbureau Eurlicon.

Garcia: “Ook in de auto-industrie zie je dat de aard van het gebruik in toenemende mate bepalend is voor de onderhoudsfrequentie en steeds gerichter wordt aangeven welke onderhoudsinspanning nodig is; condition based service (CBS) van BMW is hier een voorbeeld van. Een meetsysteem in de auto geeft precies aan welk onderhoud noodzakelijk is. Bij liften staat een dergelijk onderhoudssysteem nog in de kinderschoenen, maar we zien het belang van deze ontwikkeling en willen een voortrekkende rol vervullen.’’

Liftonderhoud bij VvE’s kan beter…

Voordat hij op het hiervoor door Eurlicon ontwikkelde programma ingaat, blikt hij eerst terug op het verleden. “Toen Eurlicon in 2000 startte, waren onze klanten minder bewust bezig met de aard van het onderhoud aan hun liften. Uit metingen die we hielden, bleek regelmatig dat niet alle afgesproken onderhoudsbeurten werden uitgevoerd en dat de tijd die aan onderhoud werd besteed ook vaak beperkt was (gemiddeld zo’n 40 minuten per onderhoudsbeurt). We hebben toen in overleg met en op verzoek van onze klanten duidelijkere afspraken gemaakt met de liftenfirma’s over het aantal onderhoudsbeurten, de duur hiervan en het maximum aantal storingen. En ook over hoe deze KPI’s (kritische prestatie-indicatoren) gemeten worden en gerapporteerd. Dat leidde tot een stuk betrouwbaardere installaties, minder storingen en meer inzicht in de prestaties. Ook de kosten voor onderhoud zijn nu een stuk reëler dan in het verleden. Maar het kan nóg beter. Vandaar deze volgende stap, die we mede hebben ontwikkeld na een brainstormsessie met een aantal grote klanten en een pilotproject met een liftbedrijf.’’

…en vooral ook effectiever

Garcia vervolgt: “Uit onderzoek is gebleken dat monteurs die tijdens een onderhoudsbeurt werken met standaard checklijsten minder effectief zijn, terwijl collega’s die zich focussen op cruciale onderdelen en die ook tijdig preventief vervangen veel effectiever zijn en minder storingen hebben.’’ Als voorbeeld van een effectieve aanpak noemt hij monteurs die preventief deurrollen vervangen tijdens onderhoud als ze zien dat de conditie hiervan achteruit loopt. “Ons onderhoudsprogramma is gebaseerd op dit soort monteurs en kun je zien als een ‘virtuele versie van een ‘supermonteur’.’’

Gebruik speelt ook een rol

Daarnaast wordt bij het onderhoudsprogramma van Eurlicon rekening gehouden met het gebruikspatroon van de liften. Garcia: “De aard van het gebruik speelt namelijk een grote rol bij de noodzakelijke onderhoudsfrequentie en de levensduur van de afzonderlijke liftcomponenten. Dit gebruikspatroon kun je tegenwoordig heel goed digitaal meten en is via internet direct inzichtelijk. Uit metingen die we hebben gehouden, in samenwerking met Orona Nederland, bij tien gelijksoortige liften bleek onder andere dat in één schacht met twee liften de ene lift veel meer ritten maakte dan de andere, omdat één van de liften naar de parkeergarage ging, en de andere niet. Dat heeft natuurlijk effect op slijtage van onderdelen en de intentie van het onderhoud. In de huidige situatie hebben beide liften precies hetzelfde aantal onderhoudsbeurten, in de nieuwe situatie zullen beide liften een afzonderlijk onderhoudsprogramma krijgen. Door het gebruik te meten, kunnen we beter voorspellen hoeveel onderhoud nodig is en wanneer onderdelen moeten worden vervangen.’’

Verschillen tussen onderdelen

“Daarbij maken we onderscheid tussen onderdelen die cruciaal zijn voor het functioneren van de lift en onderdelen die dat niet zijn’’, aldus Garcia. Als voorbeelden van cruciale onderdelen noemt hij een deurgrendel en een deurcontact. Een voorbeeld van een niet-cruciaal onderdeel voor het functioneren van de lift is een buffer. Hij stelt: “Gemiddeld vijftig onderdelen van een lift zijn écht belangrijk. En daartussen kun je nog onderscheid maken tussen dure en goedkope cruciale onderdelen. Met name bij de goedkopere cruciale onderdelen adviseren we om die, op basis van de technische levensduur, tijdens het onderhoud te vervangen. Bij duurdere cruciale onderdelen, zoals frequentieregelaars, kun je de vervanging laten bepalen door werkelijke ‘gemonitorde’ levensduur. Zodat je een onderdeel niet al vervangt als het nog goed functioneert en daarmee kosten kunt besparen.’’

Pilot met vijf liftenfirma’s

Inmiddels loopt sinds januari 2016 een nieuwe pilot met het nieuwe onderhoudsprogramma bij 160 liften met vijf verschillende liftenfirma’s, bij de Amsterdamse woningcorporatie Stadgenoot. Naast Orona Nederland, nemen hier OTIS, ThyssenKrupp Liften, Loka Liften en SkyLift aan deel. Garcia: “Hierbij wordt het aantal ritten gemeten met apparatuur van Elseco en ligt de focus op het gebruik van de liften. Verder houden we de aard en frequentie van het onderhoud bij en de vervangingen van door de liftenfirma’s zélf bepaalde cruciale onderdelen voor het functioneren van hun liften. Dat kan dus verschillen per firma en per type lift, al is 90% van deze liftonderdelen vergelijkbaar.’’

Win-winsituatie

Gevraagd naar het belang van deze liftbedrijven om aan de pilot deel te nemen, geeft Garcia aan: “Ze kunnen door deze manier van werken beter voorspellen wat en wanneer er moet gebeuren aan componenten van hun installaties. Ook kunnen ze efficiënter werken en zullen veel minder storingen, die ook hun eigen bedrijfsproces verstoren, optreden. Als het goed is, kunnen ze zo met minder mensen meer liften onderhouden bij een gelijkblijvend of beter prestatieniveau.’’ En voor de klant heeft de andere manier van werken ook voordelen: “De installaties moeten hierdoor een stuk betrouwbaarder worden, de onderhoudskosten zullen lager uitvallen en de kwaliteit van het onderhoud én de installatie zal verbeteren. Een win-winsituatie dus voor alle partijen.’’

Rol Eurlicon

Eurlicon coördineert bovenstaande pilot. Garcia: “Hiermee vindt echt een verdiepingsslag op het gebied van onderhoud plaats. Dit gebeurt op basis van metingen en de terugkoppeling van uitgevoerd onderhoud en vervangingen, die de monteurs via een QR-code met hun smartphones doorgeven. We monitoren alles per bedrijf en bespreken regelmatig de voortgang in een gezamenlijk overleg met alle liftenfirma’s. Op die manier leren partijen ook van elkaar.’’

Toekomst van liftonderhoud

Garcia is van mening dat het effectiever uitvoeren en plannen van onderhoud een doorlopend proces is. “Er komt steeds meer informatie hiervoor beschikbaar en liftenfirma’s zullen ook steeds meer met elkaar gaan samenwerken. Ze ontwikkelen nu ook al zélf instrumenten om onderhoud te optimaliseren, al ligt het accent daarbij tot nu toe vooral op het verbeteren van hun eigen bedrijfsprocessen. We zullen in de toekomst steeds preciezer kunnen voorspellen wanneer onderhoud nodig is, oftewel overgaan naar predicatief onderhoud.’’