Brandstichting door een eigenaar en de appartementenclausule
Inhoudsopgave
Artikel 8 lid 5 van Modelreglement 1992 en artikel 15 lid 5 van Modelreglement 2006 bepalen dat er in de opstalverzekeringsovereenkomst een zogenaamde “appartementenclausule” (zie kader hieronder of klik hier voor de definitie) moet worden opgenomen. Deze clausule heeft mede tot doel de verzekeraar te verplichten de overeengekomen verzekerde som geheel uit te keren, óók in het geval de schade juridisch gezien voor rekening van één van de eigenaren zou moeten komen. Dat laatste zou zich bijvoorbeeld voorkunnen doen indien één van de eigenaren opzettelijk een brand heeft veroorzaakt. Overigens komt brandstichting te vaak voor, en bovendien in keurige appartementencomplexen, om dit aspect als VvE te negeren.
Door: mr. E. van Riet | Advocaat bij Rijssenbeek Advocaten
Redactie: Nederlandvve.nl
123 APPARTEMENTENCLAUSULE
Zolang het eigendom van het hierbij verzekerde gebouw gesplitst is in appartementsrechten, gelden de volgende aanvullende voorwaarden.
123.1 Een daad of verzuim van een eigenaar, welke krachtens de wet of de verzekeringsreglementen gehele of gedeeltelijke ongehoudenheid van -naam verzekeraar- tot uitkering van de schadepenningen tot gevolg zou hebben, laat de uit deze polis voortvloeiende rechten onverlet. Niettemin zal -naam verzekeraar- in zodanig geval gerechtigd zijn, mits zij voor de uitkering de wens daartoe te kennen heeft gegeven, een gedeelte van de schadepenningen overeenkomende met het aandeel van de betreffende eigenaar in de gemeenschap, van deze terug te vorderen. In geval van toepassing van artikel 5:136 BW lid 4 zal de uitkering van het aandeel in bedoeld geval in plaats van aan de eigenaar geschieden aan -naam verzekeraar-.
123.2 Gaat de verschuldigde uitkering een bedrag van € 11.500,00 te boven, dan geschiedt zij op de wijze te bepalen door de vergadering van eigenaars, zulks blijkende uit een door de voorzitter gewaarmerkt afschrift van de notulen van de vergadering.
123.3 Door uitkering overeenkomstig de voorwaarden dezer polis zal -naam verzekeraar- tegenover alle belanghebbenden volledig zijn gekweten.
Waarom een appartementenclausule?
De achterliggende gedachte is dat de appartementseigenaren als collectiviteit belang hebben bij het verzekerde gebouw en als zodanig de verzekeringsovereenkomst hebben afgesloten. Het is daarom niet redelijk om de andere appartementseigenaren de dupe te laten worden indien bijvoorbeeld door schuld van één van de eigenaren brand ontstaat waardoor de uitkering van de verzekeraar verminderd zou worden met het aandeel van de schuldige appartementseigenaar. Zeker voor kleine appartementencomplexen, zoals in het gebruikte voorbeeld, zou dit funest zijn: indien de verzekeraar zou besluiten tot vermindering van de uitkering met 1/3 deel, kan immers in beginsel het complex niet naar behoren worden hersteld.
De appartementenclausule regelt voorts ook dat de verzekeraar de bevoegdheid heeft rechtstreeks, dus zonder bemoeienis van de VvE, de schuldige eigenaar aan te spreken voor het aandeel waarin deze eigenaar in de gemeenschap gerechtigd is, mits de verzekeraar vóór uitkering van de schadepenningen uitdrukkelijk heeft aangegeven van dat recht gebruik te willen maken.
Indien na herstel van de schade een overschot aanwezig blijkt te zijn of indien de vergadering van eigenaars besluit niet over te gaan tot herstel, zijn er tenslotte wettelijke regelingen die tot gehele of gedeeltelijke terugbetaling van de schadepenningen door een schuldige eigenaar moeten leiden.
Gerelateerd
– TIP: Handleiding schade melden bij VvE verzekering (VvE-Handleiding)
– Alles over de verzekeringen van de VvE (informatie)
– Gezamenlijke opstalverzekering voorkomt problemen (artikel)
– Dure keuken en badkamer zitten niet in polis VvE
– VvE heeft stormschade, wat nu?
– TIP: Gebrek of schade; valt het onder de opstalverzekering van de VvE? (VvE-artikelen)
Voor eigenaren van een appartement in, meestal kleine, VVE’s die niet goed georganiseerd zijn en waarbij dus iedereen (dat hoop je dan maar) een voldoende individuele opstalpolis gesloten heeft, is het ook van belang om na te zien of men een “individuele appartementenclausule” op de polis heeft. De “normale” appartementenclausule komt, als het goed is, automatisch mee als de verzekeraar weet dat het om dit soort panden gaat (moet dus correct opgegeven worden). Deze “individuele” clausule kent een uitbreiding op de appartementenclausule en kan er zo uitzien:
“Daarnaast zal verzekeraar de schade aan de gedeelten van het gebouw waarvan verzekerde het uitsluitend recht van gebruik heeft (hierna te noemen: gebruikersschade) in evenredigheid van de verzekerde som tot de waarde van zijn appartementsrecht vergoeden, voorzover niet reeds uit anderen hoofde vergoed, en mits de hiervoor bedoelde gedeelten van het gebouw voor rekening van verzekerde hersteld / herbouwd worden.”
Hier is in geregeld dat de appartementeigenaar, die een verzekering gesloten heeft met deze uitgebreide clausule toch in vrijwel alle gevallen voor zijn/haar schade volledig schadeloos gesteld kan worden. Ook dus wanneer blijkt dat andere leden (appartementeigenaren) van de VVE niet of onvoldoende verzekerd zijn. Bij brandstichting is het dus, terecht, goed geregeld. Bij de afwikkeling van veel andere schades, zo merken wij in de praktijk, doen zich nog wel eens problemen voor. Onbekendheid met de materie is hierbij een oorzaak. Een appartement is niet een gewoon woonhuis.
Gelukkig hanteren steeds meer verzekeraars deze clausule automatisch, maar er zijn er ook die deze niet, passief (keuze) of niet actief aanbieden. Al dan niet tegen meer premie.
Voor ons geen vraag, je kunt niet zonder!
Assurantiehuis Adviesgroep BV
Berend Tooms
Berend,
Assurantiekantoren zouden gewoon geen individuele opstalverzekeringen aan appartementseigenaren moeten verkopen. In elke splitsingsakte staat dat er een gezamenlijke verzekering dient te worden afgesloten.
Als alle assurantiekantoren mee zouden werken aan he niet verstrekken van genoemde opstalverzekeringen zouden veel niet actieve VvE’s geactiveerd worden.
Adviesbureau Bouw en Onderhoud Nederland
Wim Verhees
Wim,
Je hebt gelijk, maar als het niet kan zoals het (eigelijk) moet, dan moet het maar zoals het kan.
Niet de meest perfecte oplossing dus, maar wel eentje waarmee je een relatie (tijdelijk) kunt helpen.
Assurantiehuis Adviesgroep BV
Berend Tooms