Het verschil tussen nietigheid en vernietigbaarheid van besluiten

Onlangs heeft de Amsterdamse Rechtbank uitspraak gedaan in een procedure tussen een VvE-lid en de VvE. Aan de orde was of bepaalde besluiten rechtsgeldig genomen waren. Meer specifiek kwam in deze zaak het verschil tussen nietigheid en vernietigbaarheid van besluiten ter sprake. In dit artikel hebben wij voor u samengevat wat de twee juridische begrippen precies inhouden.

Wat betekenen de verschillende begrippen?

Een nietig besluit wordt geacht nooit bestaan te hebben: het is een besluit dat nooit genomen had mogen worden en, omdat het nietig is, mag men dus handelen alsof het nooit genomen is. Een vernietigbaar besluit is een besluit dat niet op de juiste manier genomen is. Een belanghebbende kan de rechter vragen om een besluit te vernietigen.

Wanneer is een besluit nietig?

Een besluit is nietig wanneer het in strijd is met de splitsingsakte en het daarbij behorende reglement of in strijd is met de wet. Daarnaast is een besluit nietig als er sprake is van een fundamenteel totstandkomingsgebrek. Dit begrip bestaat uit een aantal elementen:

• fundamenteel: essentieel of van zeer groot belang.
• totstandkoming: de manier waarop het besluit genomen wordt.
• gebrek: niet op de juiste manier

Er is dus een fundamenteel totstandkomingsgebrek als er besluiten zijn genomen zonder dat de essentiele eisen voor het nemen van het besluit in acht zijn genomen. Een voorbeeld van een dergelijk nietig besluit is het niet voldoen aan de quorumeis (definitie). Een besluit genomen in een vergadering waarin te weinig leden aanwezig zijn (onvoldoende quorum) is dus nietig.

Voorbeelden nietige besluiten:

• Een besluit om een Huishoudelijk Reglement vast te stellen, waarbij het Huishoudelijk Reglement een kostenverdeelsleutel wordt vastgesteld welke afwijkt van de verdeelsleutel in de splitsingsakte. (Strijd met de splitsingsakte)
• Alle besluiten genomen in een vergadering met onvoldoende quorum. (Fundamenteel totstandkomingsgebrek)
• Een besluit waarin bepaald wordt dat één VvE lid voortaan hogere bijdragen moet betalen omdat hij voor geluidsoverlast zorgt. (Strijd met de splitsingsakte)
• Een besluit genomen met ‘gewone meerderheid’ om de Akte van Splitsing te wijzigen. (Strijd met de wet)

Wanneer is een besluit vernietigbaar?

Een besluit is vernietigbaar als er sprake is van een totstandkomingsgebrek (let op het ontbreken van het woord fundamenteel). Het gaat dus om besluiten die niet op de juiste manier tot stand zijn gekomen. Meestal gaat het dan om het niet in acht nemen van  bepaalde formaliteiten, bijvoorbeeld als een bepaald onderwerp niet op de agenda stond. Ook zijn besluiten vernietigbaar als ze in strijd zijn met de redelijkheid en billijkheid. Een besluit kan alleen door de rechter vernietigd worden en het verzoek aan de rechter om het besluit te vernietigen moet binnen één maand nadat de belanghebbende wist of moest weten van het besluit gedaan worden. Iemand die aanwezig was op de vergadering moet het verzoek dus doen binnen één maand na de vergadering, een lid dat afwezig was moet dit binnen één maand na ontvangst van de notulen doen. Na het verstrijken van deze termijn wordt het besluit onaantastbaar: het is dan niet meer vernietigbaar.

Voorbeelden vernietigbare besluiten

• Besluiten over punten die niet op de agenda stonden,
• Een besluit tot goedkeuring van de jaarstukken, terwijl de jaarstukken niet met de uitnodiging meegestuurd zijn,
• Besluiten in een vergadering waarvoor de uitnodigingen niet – of niet op de juiste manier – verzonden zijn.