Rechtsbijstandsverzekering en vrije advocaatkeuze: zo werkt het!

Iedereen heeft het recht om zelf zijn advocaat te kiezen. Dat noemen we de ‘vrije advocaatkeuze’. Dit houdt in dat wanneer je in een juridische procedure belandt, je zelf mag kiezen welke advocaat jou vertegenwoordigt. Wanneer je een rechtsbijstandsverzekering hebt, heb je dat recht ook. Dat geldt niet alleen voor particulieren, maar ook voor de Vereniging van Eigenaren (VvE). Toch bestaat er tussen verzekeraars en VvE’s nogal eens onenigheid over de vrije advocaatkeuze. Daarom legen we in dit artikel uit hoe het zit de rechtsbijstandsverzekering en de vrije advocaatkeuze.

Rechtsbijstandsverzekering van de VvE

De rechtsbijstandsverzekering heeft als doel om een verzekerde bij te staan in het rechtsverkeer. Dit kan betrekking hebben op allerlei juridische geschillen. Vaak hebben rechtsbijstandsverzekeringen hiervoor eigen juristen in dienst. Deze juristen zullen jou of jouw VvE in beginsel zelf willen bijstaan wanneer je in een juridisch geschil terecht bent gekomen. Maar, wanneer sprake is van een administratieve of gerechtelijke procedure mag je zelf kiezen wie jou bij staat, in een dergelijk geval kan je dus een beroep doen op de vrije advocaatkeuze. De rechtsbijstandsverzekering moet dan de kosten van die advocaat dragen.

Vrije advocaatkeuze bij juridische procedure

Of er sprake is van een administratieve of gerechtelijke procedure, dient bepaald te worden aan de hand van de specifieke omstandigheden van het geval. In sommige gevallen is overduidelijk sprake van een gerechtelijke procedure, bijvoorbeeld wanneer jij iemand dagvaardt of iemand jou dagvaardt. In andere gevallen kan er twijfel bestaan over de status van de zaak. Elke fase die kan leiden tot een procedure bij een rechterlijke instantie, zelfs een voorgaande fase, valt naar het oordeel van het Hof van Justitie van de Europese Unie onder het begrip “gerechtelijke procedure”.

Wanneer is er een procedure en dus vrije advocaatkeuze?

In Nederland kennen wij in tegenstelling tot andere Europese landen niet echt zoiets als een wettelijke voorgaande fase. In Nederland werd dan ook bepaald dat in ieder geval sprake moet zijn van “een procedure of een fase in een procedure”. Let wel: Ook wanneer de bijstand van een advocaat niet verplicht is in een procedure, bestaat het recht op vrije advocaatkeuze. De rechtsbijstandsverzekeraar mag dit recht niet beperken in de polisvoorwaarden.

Toestemming verzekeraar voor inschakelen eigen advocaat

Het is echter niet verstandig om op eigen houtje en zonder dat de verzekeraar daarvan weet, een eigen advocaat opdracht te geven wanneer je een rechtsbijstandsverzekering hebt. Pas wanneer je toestemming en een opdracht van jouw rechtsbijstandsverzekeraar hebt, worden de kosten van aan advocaat vergoed. Hierbij wordt door de verzekeraar, in overleg met de advocaat, bepaald hoeveel uren werk er nodig zullen zijn in de procedure en welk uurtarief er wordt gehanteerd.

Vrije advocaatkeuze: zo kies jij jouw advocaat

Wanneer er dus sprake is van een procedure mag je zelf jouw advocaat kiezen en ben je niet afhankelijk van een jurist of een advocaat van jouw rechtsbijstandsverzekering. Het staat je vrij om zelf op zoek te gaan naar een advocaat. Als je die hebt gevonden, kan je laten weten dat je verzekerd bent voor rechtsbijstand. De advocaat van jouw keuze handelt dan vaak de gesprekken met de rechtsbijstandsverzekeraar af. Twijfel je of jouw juridische geschil zich bevindt in de fase van een procedure? Je kunt altijd contact opnemen met jouw rechtsbijstandsverzekering of de advocaat van jouw keuze. Zij kunnen je vertellen in welke fase jouw geschil zich bevindt en of je een vrije advocatenkeuze kan maken.