Verduurzaming bij VvE’s blijft achter: vooral individuele maatregelen, schilmaatregelen stokken

Rabobank publiceerde deze week een studie naar de verduurzaming van koopappartementen. De conclusie is duidelijk. Appartementseigenaren zeggen verduurzaming belangrijk te vinden, toch gaat het trager dan bij eengezinswoningen. En als er al wordt verduurzaamd, gebeurt dat vaak in het eigen appartement en niet via de VvE. Denk aan het vervangen van een cv-ketel of ander klein werk. Grote maatregelen aan de schil zoals dak- of muurisolatie blijven achter. Dat komt door gebrek aan overzicht, weerstand binnen VvE’s en zorgen over de betaalbaarheid.

De cijfers in het kort

Volgens de analyse op basis van WoON 2024 gaf 47% van de appartementseigenaren aan in de afgelopen vijf jaar energiebesparende maatregelen te hebben genomen, tegenover 72% bij eigenaren van eengezinswoningen. Schilmaatregelen en beglazing worden door eigenaren van eengezinswoningen twee keer zo vaak uitgevoerd als door eigenaren van koopappartementen. Binnen VvE’s zijn cv-ketelvervangingen populair, terwijl collectieve isolatieprojecten achterblijven.

Dat beeld sluit aan bij de kernpublicatie van WoON 2024, het grote driejaarlijkse woononderzoek van de Rijksoverheid, dat als basis diende voor de Rabobank-analyse.

Waarom lukt het de VvE minder goed?

Je ziet meerdere oorzaken terugkomen. Veel eigenaren hebben beperkt inzicht in de mogelijkheden of komen er eenvoudigweg nog niet aan toe. In VvE’s lopen wensen en portemonnees uiteen. Besluitvorming is lastiger, zeker in kleinere VvE’s of gemengde VvE’s met verhuurders. Ook zijn er twijfels of de besparingen opwegen tegen de kosten. Lenen is impopulair, terwijl spaargeld niet altijd toereikend is voor grote ingrepen.

Deze knelpunten zijn eerder gesignaleerd in een onderzoek in opdracht van BZK naar drijfveren en barrières bij VvE-leden, en in de VvE-versnellingsagenda van het Rijk. Beide benadrukken dat kennis, besluitvorming en financiering drempels vormen.

Geld blijft een heikel punt

Voor individuele eigenaren is spaargeld de voorkeursroute. Toch heeft een flinke groep maar beperkte buffers, waardoor schilmaatregelen moeilijk rond te rekenen zijn. De bereidheid om te lenen is laag. Tegelijkertijd neemt het aantal VvE-leningen wel toe sinds de wetswijziging van 2018 die VvE’s expliciet meer ruimte geeft om te lenen. Evaluaties laten zien dat financiering nog steeds struikelt over kosten en draagvlak.

Wat kun je als VvE nu wél doen?

1. Begin met inzicht

Laat je MJOP actualiseren tot een DMJOP: voeg concrete verduurzamingspakketten, planning en reserveringen toe. Koppel onderhoud aan energiemaatregelen. Zo benut je natuurlijke vervangingsmomenten en voorkom je losse ad-hoc besluiten.

2. Leg keuzes simpel voor

Breng drie scenario’s met kosten en effecten in kaart: behoud, onderhoud-plus en ambitie. Gebruik helder taalgebruik, richt je op wooncomfort, levensduur en risico’s naast de energierekening. Het helpt om besluitvorming minder abstract te maken. De Rabobank-studie laat zien dat veel eigenaren vooral stappen zetten wanneer onderhoud toch al nodig is.

3. Organiseer draagvlak vroeg

Plan een informatieavond, laat een onafhankelijke adviseur aansluiten en neem apart de tijd voor vragen van verhuurders of eigenaren met beperkte draagkracht. Knelpunten rond besluitvorming en gemengde belangen zijn bekend. Met extra toelichting voorkom je patstelling.

4. Bekijk financieringsmixen

Combineer reserveren, eenmalige bijdragen, subsidies en (waar passend) een VvE-lening of individuele financiering. Wees eerlijk over maandlasten en baten. De versnellingsagenda en eerdere onderzoeken benoemen dat betere toegang tot financiering en eenvoudigere procedures nodig zijn.

5. Ken de regelingen

Veel VvE’s missen nog subsidies of lopen vast in de aanvraag. Zorg dat je bekend bent met de SVVE en aanpalende regelingen en laat zo nodig een specialist meekijken. Onderzoek signaleert dat vooral kleinere VvE’s hier ondersteuning nodig hebben.

6. Communiceer over meer dan alleen euro’s

Een beter label is niet altijd één-op-één je maandlasten terugverdienen. Wooncomfort, vocht en tocht verminderen, waardevermeerdering en onderhoudsrisico’s horen bij het totaalplaatje. Rabobank en WoON-inzichten laten zien dat juist comfort en onderhoud vaak de doorslag geven.

Waarom is dit onderzoek belangrijk?

Voor VvE’s die aan de slag willen is dit rapport een reality check. De ambitie is er, de uitvoering blijft achter. De boodschap is niet dat het niet kan, maar dat je het slimmer moet organiseren: combineer onderhoud en verduurzaming, maak keuzes bespreekbaar, en zet realistische financiering klaar. Dat is precies waar beleid op inzet met de VvE-versnellingsagenda, maar het begint bij jouw ALV-tafel.