VvE telt blanco stemmen niet mee, de rechtbank wel. Wie had het goed?

Dit artikel is geschreven door Robert van Ewijk, vastgoedadvocaat bij Lexys Advocaten. Het artikel werd op 15 september 2024 geplaatst op de website van Lexys Advocaten.

Bij een grote Vereniging van Eigenaren (VvE) in de regio Utrecht is een geschil ontstaan over de vraag of een besluit tot verduurzaming wel of niet genomen is. Er zijn voor die verduurzamingdrie scenario’s aan de vergadering van de VvE voorgelegd. De meeste stemmen worden verzameld door het eerste scenario. Volgens de VvE is voor dat scenario dus een rechtsgeldig besluit genomen. Eén van de eigenaren is het daar niet mee eens en vordert dat voor recht wordt verklaard dat het VvE besluit nietig is. De rechtbank Utrecht wijst die vordering vervolgens toe. Maar is dat wel terecht? Advocaat VvE-recht Robert van Ewijk bespreekt het vonnis.

VvE besluit tot verduurzaming: besluit nietig?

In de vergadering van de VvE die in november 2023 heeft plaatsgevonden, is besloten dat opdracht wordt gegeven voor het uitwerken van een verduurzamingsplan. De stemmen op die vergadering zijn als volgt uitgebracht:

“Inclusief de stembriefjes van de volmachten is de uitslag als volgt:

• Scenario 1: 37 stemmen
• Scenario 2: 20 stemmen
• Scenario 3: 17 stemmen
• Blanco: 6 stemmen
• Mee met de meerderheid: 3 stemmen”

Vervolgens concludeert de VvE:

“De 3 meerderheidsstemmen worden opgeteld bij de meerderheid, scenario 1, dus met 40 stemmen besluit de vergadering tot het uitwerken van een detailplan voor scenario 1.”

In totaal waren op de vergadering 83 stemmen aanwezig of vertegenwoordigd. De vraag die aan de rechter is voorgelegd, is of het dus voldoende is dat 40 stemmen voor scenario 1 zijn uitgebracht. De VvE vond van wel, maar de rechter vond van niet. Dat had ermee te maken hoe ze met de blanco stemmen zijn omgegaan.

Rechter: VvE-besluit is nietig

De rechter oordeelt allereerst dat de besluiten in de vergadering in dit geval met een “meerderheid van stemmen (meer dan de helft) kunnen worden genomen”. Dat volgt uit artikel 36 lid 1 van het toepasselijke modelreglement (MR 1973). Volgens de rechter is die meerderheid echter niet gehaald. De rechter overweegt:

“3.6. Niettemin constateert de rechtbank dat een gewone meerderheid van stemmen (meer dan de helft) in dit geval niet is behaald bij de stemming voor het besluit door de VvE. Er is namelijk door 40 van de 83 stemmen vóór het besluit gestemd, zoals duidelijk blijkt uit de notulen. Dat is volgens de hoofdregel die voor dit besluit geldt onvoldoende om het besluit aan te nemen. De rechtbank zal het besluit van de VVE van 7 november 2023 dus nietig verklaren, omdat het in strijd met de voorschriften in artikel 5:127 BW en MR 1973 is genomen.”

Rechtbank gaat om drie redenen de mist in

Naar mijn mening gaat de rechtbank om drie redenen de mist in. De eerste reden is wellicht semantisch, maar vind ik niet onbelangrijk. De rechtbank heeft het besluit namelijk ‘nietig verklaard’. Dat klopt niet. Het besluit is nietig en de rechter kan ‘voor recht verklaren’ dat dit zo is. Het rechterlijk oordeel maakt het besluit echter niet nietig, dat was het namelijk al. Belangrijker is echter (a) hoe is omgegaan met de vraag welke meerderheid nodig is voor een besluit en (b) hoe wordt omgegaan met blanco stemmen.

VvE neemt besluit met een aantal van de uitgebrachte stemmen

De rechter heeft namelijk ten onrechte geoordeeld dat de besluiten met “meerderheid van stemmen” worden genomen. Dat is niet wat er in het modelreglement staat. Daarin staat dat besluiten met “meerderheid der uitgebrachte stemmen” worden genomen. Dat is wat anders. Kennelijk zijn er namelijk 6 stemmen geweest die niet zijn uitgebracht. Dat waren de blanco stemmen. De rechter had dus moeten concluderen dat er 77 stemmen waren uitgebracht en een meerderheid daarvan (40 dus) voor scenario 1 hadden gestemd.

Blanco stemmen in VvE slechts van waarde voor quorum

Om iedere twijfel daarover weg te nemen, bepaalt MR 1973 nog: “blanco stemmen zijn van onwaarde”. Die doen dus niet mee bij de telling van de uitgebrachte stemmen. In latere modelreglementen staat dit nog duidelijker, daarin staat dat blanco stemmen slechts van belang zijn om te bepalen of het quorum is behaald.

Advocaat in hoger beroep tegen vonnis in VvE-zaak

Naar mijn mening is het vonnis dus onterecht. Het is mij niet bekend of de advocaat van de VvE hoger beroep heeft ingesteld tegen het vonnis.