Verduurzaming gemengde VvE’s en woningcorporaties: waar staan we nu?

Als antwoord op de doelen uit het Nationaal Prestatieakkoord uit 2022 lanceerde Aedes in februari 2024 de Toolbox verduurzaming gemengde VvE’s voor woningcorporaties. De aanleiding hiervoor was helder: volgens de prestatieafspraken moeten alle corporatiewoningen met energielabel E, F of G in gemengde complexen vóór 2028 worden verbeterd en voorbereid op een aardgasvrije toekomst. Anderhalf jaar later duiken nog maar weinig harde cijfers op over de voortgang. Hoe kan dat? En wat merken VvE‑bestuurders, eigenaar‑bewoners en corporaties?

Nationale prestatieafspraken 2022 en 2025 

De corporatiewereld kreeg rond de jaarwisseling 2022‑2023 stevige nationale doelen mee. In het Nationaal Prestatie‑akkoord spraken rijk, corporaties en huurders af dat alle E‑, F‑ en G‑woningen uiterlijk 2028 minimaal label D hebben. Bovendien moesten complexen tijdig klaar zijn voor een aardgasvrije warmtevoorziening. Aedes stelde de Toolbox samen om juist corporaties in gemengde VvE’s  (waar besluitvorming gedeeld wordt met particuliere eigenaren) een aanpak, voorbeelden en juridische routes te bieden, zodat deze doelen haalbaarder werden.

Op 2 december 2024 verscheen het nieuwste rapport Nationale Prestatieafspraken 2025‑2035. Daarin staan twee afspraken die gemengde VvE’s direct raken:

• EFG‑labels uiterlijk 2028 weg , ook in VvE’s. De afspraak uit 2022 blijft staan. De minister werkt aan regelgeving om uitfasering in gemengde complexen te waarborgen, met 70 % instemming als randvoorwaarde.
• Experiment ‘gespikkeld bezit’. Het Rijk bekijkt of corporaties tijdelijk mogen investeren in particuliere appartementen als de maatschappelijke baten groter zijn dan de kosten. Dit kan de label‑sprong in gemengde complexen versnellen.

Verder verschuift de focus naar warmtevraag‑reductie: corporaties moeten hun gemiddelde warmtevraag terugbrengen van 108 kWh/m² (2024) naar 94 kWh/m² in 2030. VvE’s kunnen hierop inhaken door isolatiemaatregelen met de hoogste besparing prioriteit te geven.

De in 2024 gelanceerde Toolbox blijft daarmee onverminderd relevant: hij biedt corporaties en VvE’s een concrete route om al deze afspraken in de praktijk te brengen.

De Toolbox in het kort

De Toolbox biedt corporaties drie bouwstenen: deze zijn gekozen om corporaties houvast te bieden bij zowel het herkennen van situaties, het uitstippelen van een proces als het leren van eerdere praktijkervaringen.

1. 1. Typologie: onderscheid tussen evenwichtige, corporatie‑meerderheid en corporatie‑minderheid VvE’s; per type staan stemregels en communicatiekansen kort toegelicht.
   2. Procesroutes: drie paden: corporatie‑gedreven, VvE‑gedreven of via externe begeleider; elk pad bevat een compact stappenplan, voorbeeldbrieven en subsidiotips.
   3. Praktijkvoorbeelden: cases van onder meer Haag Wonen en Woonin laten zien hoe SVVE‑subsidie, Warmtefonds‑lening en corporatie‑cofinanciering in de praktijk samenkomen.

Het doel blijft: goed samenwerken. Maar de Toolbox waarschuwt dat het proces kan vertragen doordat de manier van besluiten nemen binnen corporaties en VvE’s vaak niet goed op elkaar aansluit.

Wat zien we in de praktijk sinds de toolbox?

Openbare rapportages, zoals de Staat van de corporatiesector 2025 laten zien dat corporaties hun eigen woningvoorraad snel verduurzamen, maar dat gemengde complexen achterlopen. De extra besluitlaag in de VvE en de noodzaak om alle eigenaren mee te krijgen, speelt hierbij een grote rol.

Succesverhalen van VvE’s zonder corporaties tonen aan dat een procesbegeleider, een duidelijke kostenverdeling en de juiste financiering samen het verschil kunnen maken. Daartegenover melden adviseurs dat juist grotere complexen (waar corporaties vaak een aanzienlijk aandeel hebben) regelmatig vastlopen op juridische vragen rond de splitsingsakte of op de verdeling van kosten tussen de verschillende groepen eigenaren.

Waarom blijft het zo stil?

Juridisch specialisten signaleren in “Spanning tussen woningcorporaties en VvE bij gemengd wonen” dat conflicten over stemverhoudingen en bevoegdheden zelden het nieuws halen, waardoor we weinig horen over het verduurzamen van VvE’s samen met corporaties. Hun bijdrage “Duurzaamheid en besluitvorming binnen de VvE” maakt ook duidelijk hoe ingewikkeld het wordt zodra verduurzaming als ‘verbetering’ wordt gezien. In dat geval is binnen het appartementsrecht een zwaardere stemverhouding vereist. Zonder die gekwalificeerde meerderheid kan een plan zomaar twee vergaderingen verder zijn voordat het van de grond komt. Corporaties communiceren daarom vaak pas als een project slaagt; lopende of vastgelopen trajecten blijven onder de radar.

Een recent artikel in Stadszaken benadrukt bovendien dat vooral de grotere gemengde complexen extra begeleiding en financiële prikkels nodig hebben. Daar waar corporaties medeeigenaar zijn, wordt het besluitproces complexer. Procesbegeleiding, aanvullende leningen en heldere afspraken over kostenverdeling helpen duidelijk om de uitvoering op gang te houden.

Wat werkt in gemengde complexen?

Hoewel de uitdagingen groot zijn, zien we ook waar het wél lukt. In de praktijk blijken een aantal ingrediënten steeds weer een positief effect te hebben op de voortgang van verduurzamingstrajecten in gemengde VvE’s:

• Uit praktijkvoorbeelden blijkt dat VvE’s sneller instemmen wanneer de corporatie haar aandeel direct uit eigen kas betaalt.
• Transparante overzichten van kosten en baten voor huurders én eigenaar‑bewoners maken de voordelen tastbaar.
• Een onafhankelijke procesbegeleider houdt de vaart erin, ontzorgt bij subsidie‑ en financieringsaanvragen en voorkomt dat besluitvorming verzandt in formaliteiten.

Tips voor bestuurders en corporaties

Uit de ervaringen, praktijkvoorbeelden en analyses die we hebben doorgenomen, komen een aantal praktische adviezen naar voren. Deze tips helpen om de samenwerking binnen gemengde VvE’s te verbeteren en verduurzamingstrajecten soepeler te laten verlopen:

• Begin bij draagvlak, niet bij techniek.
  Inventariseer belangen, check de splitsingsakte en bepaal ruim op tijd welk stempercentage geldt. Wie wacht tot de ALV, verliest maanden.
• Maak één gezamenlijke business‑case.
  Combineer subsidies (SVVE, ISDE) met de Warmtefonds‑lening, zodat elke eigenaar een passend financieringspad heeft.
• Haal expertise naar binnen.
  Een procesbegeleider of VvE‑adviseur versnelt procedures en voorkomt misverstanden.

Wij zijn opzoek naar jouw ervaringen!

Nederlandvve.nl wil een compleet beeld schetsen. Heb jij ervaring met verduurzaming in een gemengde VvE en werkt jouw gemengde VvE soepel samen met de corporatie, of schuurt het juist? Deel je ervaring (anonimiteit is gewaarborgd) via het formulier onderaan deze pagina of mail naar info@nederlandvve.nl. Samen brengen we de knelpunten en oplossingen in kaart.

Schakel JavaScript in je browser in om dit formulier in te vullen.

Je naam *

Op welk e-mailadres kunnen we je bereiken? *

een naam we

Jouw ervaringen met het verduurzamen van een gemengde VvE

Verzend